Wmo abonnementstarief

Per 1 januari 2027 wordt de eigen bijdrage Wmo inkomens- en vermogensafhankelijk. Het wetsvoorstel wordt op korte termijn door staatssecretaris Maeijer (Langdurige en Maatschappelijke Zorg) verstuurd naar de Tweede Kamer. Lees het bericht dat hierover gepubliceerd is door de Rijksoverheid.

Waarom verandert de eigen bijdrage?
Dit is een maatregel van het kabinet om de hulp en ondersteuning uit de Wmo beschikbaar te houden. Juist voor mensen die deze hulp het hardst nodig hebben. Met de huidige eigen bijdrage van € 21 per maand voor iedereen, wordt er veel meer gebruik gemaakt van hulp uit de Wmo dan verwacht. Ook door mensen die deze hulp particulier kunnen betalen en regelen. Dit heeft geleid tot wachtlijsten en hogere kosten voor gemeenten, die de voorzieningen van deze hulp betalen. Door de dubbele vergrijzing neemt deze druk de komende jaren nog meer toe. Met het aanpassen van de eigen bijdrage verwacht het kabinet de druk op voorzieningen vanuit de Wmo te verminderen.

Voorbereidingen in volle gang
De keten (VWS, VNG, ZIN, Ketenbureau i-Sociaal Domein, CAK) treft gezamenlijk voorbereidingen om de wettelijke taak per 1 januari 2027 met de menselijke maat uit te voeren. In het wetsvoorstel staat een indicatie van de hoogte van de eigen bijdrage. Met op dit moment een verwachting van een minimum van € 23,60 per maand en een maximum van € 328. Wij vinden het belangrijk burgers tijdig over de hoogte van de eigen bijdrage per 1 januari 2027 te informeren. Dit doen wij zodra hier meer duidelijkheid over is. Zodat burgers weten waar zij aan toe zijn.

Om te komen tot een succesvolle implementatie hebben we elkaar als keten hard nodig. De inloopspreekuren en webinars worden voortgezet als middel om op een laagdrempelige manier met elkaar af te stemmen over de voorbereidingen.

Op 7 april 2025 vindt de release van iEb 4.0, de nieuwe versie van de iEb-standaard, plaats. Via de iEb-standaard wisselen gemeenten en het CAK informatie uit over de eigen bijdrage Wmo. Dit gebeurt door middel van berichtenverkeer. De invoer van de iEb 4.0-standaard heeft invloed op dit berichtenverkeer.

Tijdelijk geen berichtenverkeer mogelijk

Begin april vindt de uitfasering van de huidige iEB 3.0-versie plaats. Dit heeft gevolgen voor gemeenten en het CAK, omdat er tijdelijk geen berichtenverkeer mogelijk is:

• Tot uiterlijk woensdag 2 april 17.00 uur kunnen gemeenten heenberichten (405- en 407-berichten) aanleveren via iEb 3.0.
• Donderdag 3 april 13.00 heeft het CAK alle berichten verwerkt die tot en met 2 april zijn ontvangen. Alle retourberichten op de ontvangen berichten zijn aangemaakt en verzonden door het CAK.
• Tussen donderdag 3 april 13:00 uur en maandag 7 april 13:00 uur ligt het iEb- berichtenverkeer helemaal stil. Zowel de gemeente als het CAK kunnen géén berichten versturen.
• Op maandag 7 april na 13:00 uur kunnen gemeenten weer heenberichten (405- en 407-berichten) versturen via iEb 4,0.

Details vindt u in onderstaande afbeelding. Zie voor meer informatie ook het landelijk draaiboek van het zorginstituut en onze handleidingen Wmo abonnementstarief (AT) en Wmo beschermd wonen.

Het CAK heeft voor ketenpartners twee handleidingen gepubliceerd.  De handleidingen richten zich specifiek op het onderwerp berichtuitwisseling. De handleiding voor berichten voor Wmo abonnementstarief is in juli 2022 naar alle ketenpartners gestuurd (toen nog als pdf). Sinds eind september 2022 is ook de handleiding voor Wmo beschermd wonen beschikbaar.

De handleidingen zullen regelmatig worden geactualiseerd. Door middel van de nieuwsbrief van het CAK worden ketenpartners daarop gewezen. Aanmelden voor de nieuwsbrief doet u door een e-mail te sturen naar de Wmo Servicedesk ([email protected]).

• Handleiding Wmo abonnementstarief (maart 2025)
• Handleiding Wmo beschermd wonen (maart 2025)

De komende tijd volgt er een aantal wijzigingen in de eigen bijdrage voor de Wet maatschappelijke ondersteuning  (Wmo).

Lees hier meer over de wijzigingen en wat dit betekent voor gemeenten.

Hieronder geven we puntsgewijs de hoofdkenmerken weer.

• Burgers met Wmo-zorg betalen een eigen bijdrage van maximaal € 21,- per maand. Ongeacht het inkomen, vermogen en de hoeveelheid hulp en/of ondersteuning. Het inkomen is uiteraard nog wel relevant als het gaat om minimabeleid.
• De maximale eigen bijdrage van € 21,- per maand geldt per huishouden. Maken meer personen in één huishouden gebruik van de Wmo? Dan betalen zij samen € 21,-.
• Onder het abonnementstarief vallen maatwerkvoorzieningen, persoonsgebonden budgetten (pgb) en algemene voorzieningen waarbij sprake is van een duurzame hulpverleningsrelatie. Een toelichting van dit begrip vindt u in de Notitie toelichting duurzame hulpverleningsrelatie.

Lees meer over wat is veranderd vanaf 1 januari 2020

Het is belangrijk om de burger op de juiste manier aan te melden bij het CAK. Gebeurt dit niet? Dan heeft dit nadelige gevolgen voor de burger. Zij ontvangen hun facturen dan niet, te laat of tegelijkertijd (stapelfacturen).
Kunt u wat extra hulp gebruiken bij het aanleveren van de Wmo-gegevens? Lees dan de handleiding. Hierin leggen we het aanleverproces door gemeenten stap voor stap uit.

Handleiding Wmo abonnementstarief (maart 2025)

Heeft u suggesties tot verduidelijking of tot het opnemen van extra onderwerpen? U kunt dit per mail doorgeven via [email protected]. Op de website zal altijd de meest actuele versie van de handleiding staan.

De wettelijke tekst over de Wet maatschappelijke ondersteuning is gepubliceerd op 22 mei 2019 in het Staatsblad (jaargang 2019, nr 185). Verder zijn het Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 en de Uitvoeringsregeling Wmo 2015 aangepast (gepubliceerd in staatsblad 319, jaargang 2019 en staatsblad 61945, jaargang 2019).

Wet maatschappelijke ondersteuning 2015

Om de inning van de eigen bijdrage mogelijk te maken levert de gemeente gegevens aanl bij het CAK. Dat gebeurt via het iEb-berichtenverkeer met een startbericht voor de eigen bijdrage berichten.

Kort samengevat, ziet het proces er als onderstaand uit:

• De gemeente verzendt een startbericht met de iEb-standaard via Gegevensknooppunt (https://www.inlichtingenbureau.nl/Beleidsterreinen/Wmo-en-Jeugdzorg/Gemeentelijk-Gegevensknooppunt) naar het CAK.
• Het CAK verwerkt het bericht en stuurt een retourbericht. Dit retourbericht geeft aan of het startbericht technisch valide is en inhoudelijk kan worden verwerkt.
• Vervolgens vindt inhoudelijke verwerking plaats.
• Terugkoppeling vindt plaats in de aanleverrapportage die wekelijks beschikbaar wordt gesteld.

Meer over de iStandaard eigen bijdrage vindt u bij Zorginstituut Nederland.

Na verzending van een bericht ontvangt de gemeente een retourcode Wmo. Deze retourcode geeft aan of uw bericht is verwerkt en of u nog iets moet doen.

Alle retourcodes staan uitgelegd op de website van www.istandaarden.nl/ieb. U vindt de meest recente toelichting door in de lopende release van het iEb te klikken op 'Specificaties iEb' en vervolgens “Codelijsten”.

Zorg altijd dat u de burger aanmeldt met een startdatum die overeenkomt met de de dag dat de zorg daadwerkelijk begint. Zorg ook dat u zeker weet dat de startdatum klopt. Wanneer een gemeentemedewerker in het registratiesysteem de burger aanmeldt komt dat bericht direct bij het CAK binnen. Daarmee start ook het proces van beschikken en factureren.

Het later corrigeren van de startdatum leidt altijd tot extra facturen en creditfacturatie. Voor de burger is dit erg vervelend.

Herindicaties

Soms is de herinidicatie van de burger nog niet verwerkt op de dag dat de lopende indicatie verloopt. Dat heeft vervelende gevolgen voor de burger. Immers, het Wmo registratiesysteem van de gemeente verstuurt op die dag automatisch een stopbericht. De gemeente moet dan weer een startbericht sturen. Voor de burger betekent dit verwarrende berichten, extra facturen en creditfacturen. 
Het is dus belangrijk om als gemeente de herindicaties op tijd te verwerken.

De zorgaanbieder

Om gegevens te kunnen aanleveren bij het CAK, is de gemeente in een aantal gevallen afhankelijk van de zorgaanbieder. Maak hierover goede afspraken.

• Neemt de gemeente als startdatum de toekenning van de zorg (305 bericht)? Houd dan rekening met eventuele wachttijden bij de zorgaanbieder.
• Neemt de gemeente als start- en stopdatum de eerste/laatste declaratie (303-bericht) van de zorgaanbieder? Dan is het verstandig dat de gemeente er op let dat de aanbieder op tijd declareert.
• Neemt de gemeente als start- en stopdatum het moment waarop de zorg feitelijk is geleverd of stopt (305/307 berichten)? Dan is het belangrijk dat de gemeente sluitende afspraken maakt over het consequent toepassen van het gebruik van de start/stop zorg berichten. Gebeurt dit niet, dan ontstaat het risico dat de klant geen of te lang een eigen bijdrage betaalt.

Als de datum voor de start van de eigen bijdrage (dus niet het moment van leveren aan het CAK) de 1e van de maand betreft, dan wordt voor die maand al de eigen bijdrage geïnd. Is de startdatum de 2e of later, dan start de eigen bijdrage in de volgende maand.

Bijvoorbeeld:

• startdatum 1 maart: ingang eigen bijdrage 1 maart. De klant ontvangt de eerste factuur over maart.
• startdatum 2 maart: ingang eigen bijdrage 1 april. De klant ontvangt de eerste factuur over april.

Stoppen

Stoppen gaat anders; in de maand van de stopdatum wordt ook de inning van de eigen bijdrage gestopt.

• stopdatum 1 april: eigen bijdrage stopt per 30 april
• stopdatum 30 april : eigen bijdrage stopt per 30 april.

In beide gevallen ontvangt de klant in april de laatste factuur

De gemeente kan de eigen bijdrage tijdelijk stoppen, of pauzeren. Maar binnen de iEb kan alleen een start- of een stopbericht worden verstuurd. De gemeente moet een 'eigen bijdrage pauze' dus melden met een stopbericht. Als de pauze voorbij is, stuurt de gemeente weer een startbericht.

Een pauze is alleen effectief als deze langer duurt dan een kalendermaand. De betaling van de eigen bijdrage vindt namelijk plaats op maandbasis. In de maand van de stopdatum wordt de eigen bijdrage gestopt. Bijvoorbeeld:

• stopdatum 1 april: eigen bijdrage stopt per 30 april. De klant krijgt vanaf 1 mei geen nieuwe factuur meer.
• stopdatum 30 april: eigen bijdrage stopt per 30 april. De klant krijgt vanaf 1 mei geen nieuwe fatctuur meer.

Als de datum voor het opnieuw starten van de eigen bijdrage (dus niet het moment van leveren aan het CAK) de 1e van de maand is, dan wordt voor die maand al de eigen bijdrage geïnd. Is de startdatum de 2e of later, dan start de eigen bijdrage in de volgende maand. Bijvoorbeeld:

• startdatum 1 maart 2022: ingang eigen bijdrage 1 maart 2022
• startdatum 2 maart 2022, ingang eigen bijdrage 1 april 2022

Binnen de iEb geldt dat er 1 actief startbericht kan zijn. Een aangeleverd startbericht zal worden afgekeurd als er al een ander actief startbericht geldt.

De gemeente kan een inwoner vrijstellen voor de eigen bijdrage Wmo als er sprake is van problematische schulden of ter voorkoming van zorgmijding. Bij een vrijstelling hoeft de burger dan geen eigen bijdrage te betalen.

Belangrijk om te weten

• De gemeente kan de burger alleen vrijstellen voor de eigen bijdrage voor een maatwerkvoorziening en persoonsgebonden budget (pgb). De vrijstelling geldt niet voor de eigen bijdrage bij het wonen in een instelling voor beschermd wonen.
• Het aanleveren van een vrijstelling kan met terugwerkende kracht tot 36 maanden.
• Bij verhuizen naar een andere gemeente of overlijden wordt de vrijstelling door het CAK beëindigd met ingang van de eerstvolgende periode.

Lees meer over het doorgeven van een vrijstelling via Mijn CAK Zakelijk

Zodra de burger de factuur heeft ontvangen, kan hij of zij binnen 6 weken bezwaar maken. In dit geval maakt het CAK een melding. Dit noemen we een melding start/stop incorrect.

Het CAK stuurt de melding door naar de gemeente. Ontvangt u zo’n melding van ons? Dan vragen wij u de melding te onderzoeken.

Als gemeente kunt u de reactie hierop sturen via de applicatie Porta. Deze applicatie vindt u als u inlogt op Mijn CAK Zakelijk.

Er zijn bijzondere situaties waarbij het belangrijk is om tijdig en juist te handelen. Het gaat dan over bijvoorbeeld:

• Burger gaat van Wmo abonnementstarief naar Wmo beschermd wonen
• Burger gaat van Wmo abonnementstarief naar Wmo beschermd wonen in een andere gemeente
• Burger met Wmo beschermd wonen gaat naar andere gemeente
• Burger gaat vanuit Wlz naar Wmo abonnementstarief
• Burger gaat vanuit Wmo beschermd wonen naar Wmo abonnementstarief
• Een gezinslid verhuist

Voor elke situatie leggen we de juiste handelswijze uit.

Meer uitleg over bijzondere situaties Wmo abonnementstarief

Voor het aanleveren van gegevens vindt u in Mijn CAK Zakelijk de volgende applicaties:

• Gemeentelijk tarief opgeven
• Minimabeleid invoeren
• Start/-stopberichten invoeren (handmatig)
• Vrijstelling opgeven

Wilt u Wmo-gegevens digitaal aanleveren en heeft u nog geen inloggegevens? Of wilt u een autorisatie wijzigen? Vul dan het aanvraagformulier Toegang Mijn CAK Zakelijk Wmo (pdf, 145 kB) (20-06-2024) in.

Heeft u al toegang tot Mijn CAK Zakelijk, maar wilt u een extra applicatie aanvragen? Of wilt u een extra AGB-code laten toevoegen? Vul dan dit aanvraagformulier (pdf, 518 kB)(25-06-2019) in.

Gemeenten hebben de verantwoordelijkheid om te bewaken dat Wmo-klanten niet teveel betalen. Burgers mogen niet méér betalen aan eigen bijdrage dan de kostprijs van hulpmiddelen en woningaanpassingen.

Gemeenten hebben hierin twee opties:

• Gemeenten kunnen ervoor kiezen om de kostprijs zelf te bewaken.
• Gemeenten kunnen ervoor kiezen om de kostprijs door het CAK te laten bewaken.

In alle gevallen wordt gerekend met het wettelijke tarief van € 21,- per maand.

Zijn er meerdere verstrekkingen aan een klant? Dan levert de gemeente de kostprijs van de verstrekking, waarvan de betaling het langst loopt, aan bij het CAK. Het CAK bewaakt dan de kostprijs van de verstrekking die het langst loopt.

Het CAK kan maar 1 kostprijs bewaken en heeft daarom geen zicht op de lopende verstrekkingen. U bent verantwoordelijk om de verstrekking die het langst loopt aan te leveren bij het CAK zicht te houden op de lopende verstrekkingen.

Als de burger later aanvullend een verstrekking ontvangt met een langere looptijd dan de eerder aangeleverde kostprijs, dan verstuurt de gemeente een nieuw startbericht (mutatie). Heeft een verstrekking een kortere looptijd? Dan hoeft de gemeente geen nieuw bericht naar het CAK te sturen.

> Een uitgebreide beschrijving van het informatiemodel met toelichting vindt u op de website van Zorginstituut Nederland.

Lees meer over hoe het CAK de kostprijs bijhoudt

Het CAK start pas met het bewaken van de kostprijs zodra de gemeente aan het CAK een kostprijs doorgeeft. Gemeenten die dit niet doen zijn zelf verantwoordelijk voor de kostprijsbewaking.

Nee, dat mag niet. Het CAK gaat bij een samenloop van meerdere verstrekkingen uit van de langstlopende verstrekking zoals die wordt doorgegeven door de gemeente.

Als het CAK een stopbericht ontvangt, stopt niet alleen het innen van de eigen bijdrage, maar ook de kostprijsbewaking. Na de ‘pauze’ moet de gemeente opnieuw een startbericht doorgegeven, inclusief de resterende kostprijs. 

Gemeenten kunnen hulpmiddelen op verschillende manieren verstrekken: in eigendom of in bruikleen (huur, lease). In de wet is opgenomen dat voor hulpmiddelen en woningaanpassingen kostprijsbewaking plaats moet vinden. De manier van verstrekken en hoe tot de kostprijs wordt gekomen moet opgenomen worden in de gemeentelijke verordening.

Hieronder leest u welk bedrag u aanlevert in geval van:

• verstrekking in eigendom;
• algemene verstrekking waarbij sprake is van een duurzame hulpverleningsrelatie;
• huur, lease en bruikleen.

Lees meer over: welk bedrag lever ik aan

Wmo-klanten kunnen bij gemeenten vragen stellen over:

• verstrekken van ondersteuning vanuit de Wmo;
• voor welke vormen van ondersteuning een bijdrage verschuldigd is;
• of er minimabeleid wordt toegepast;
• of het tarief van de eigen bijdrage van € 21,- is verlaagd. Dit bedrag geldt vanaf 1 januari 2025;
• de wijze waarop de start- en stopdatum van de bijdrage is bepaald;
• hoe een gemeente de kostprijs van een voorziening bepaalt;
• of er gemeentelijke vrijstellingen zijn.

Download hetoverzicht met de vragen Wmo (pdf, 146 kB)(19-12-2024) die gemeenten kunnen verwachten. In dit overzicht staan ook aandachtspunten voor de beantwoording van vragen. Wij monitoren continu de klantvragen over de Wmo. Dit bestand wordt daarom meerdere keren geupdatet.

Vanaf 2020 heeft het CAK geen inzicht meer in de geleverde hulp en/of ondersteuning. Gemeenten geven alleen een start- en stopdatum, burgerservicenummer en eventueel de kostprijs aan ons door.

Het CAK blijft verantwoordelijk voor het vaststellen en innen van de eigen bijdrage. Klanten kunnen bij het CAK terecht met vragen over:

• de hoogte van de eigen bijdrage;
• het inningsproces;
• het betalen van de eigen bijdrage.

Elke nieuwe Wmo klant ontvangt een startpakket. In dit pakket zit:

• Een begeleidende startbrief (pdf, 48 kB) (voorbeeld 28-12-2022)
• De beschikking met de vaststelling van de eigen bijdrage (pdf, 56 kB) (voorbeeld 22-12-2022)
• Een brochure Wmo 2025 (pdf, 669 kB) (brochures en informatie folders kunt u bij ons aanvragen).

Klanten die een eigen bijdrage moeten betalen, ontvangen daarna een factuur (pdf, 246 kB) (15-05-2024). De klant ontvangt de factuur ongeveer op de 25e van de maand. Die factuur heeft betrekking op de maand ervoor; dus op ongeveer 25 maart ontvangt de klant de factuur die betrekking heeft op februari.

Op basis van de situatie van de klant kunnen de brieven er anders uitzien.